Nederlandse verspaners: wereldklasse, maar met uitdagingen

De Nederlandse verspanende industrie behoort tot de technologisch sterkste ter wereld. Decennialange kennisopbouw en samenwerking met veeleisende klanten, waaronder ASML als belangrijkste motor, hebben de sector op een hoog niveau gebracht. Tegelijkertijd maakt de afhankelijkheid van de halfgeleiderindustrie de sector kwetsbaar. Momenteel is ASML goed voor circa 50% van de omzet in de verspanende sector, een aandeel dat naar verwachting binnen vijf jaar kan oplopen tot 75%.

Trends en kansen in de keten

Het rapport, gebaseerd op data van duizenden bedrijven, brengt trends in capaciteit, automatisering, digitalisering en verduurzaming in kaart. Nederland telt ongeveer 2.200 verspanende bedrijven, waarvan het merendeel als flexibele jobber werkt met minder dan vijf machines. Slechts een klein deel is system supplier of specialist met unieke procescompetenties. De meeste verspaningscapaciteit is geconcentreerd in de Randstad, Oost-Brabant en de Achterhoek, waarbij de invloed van ASML in Oost-Brabant groot is.

Om de productiviteit op peil te houden, investeren verspaners fors in automatisering, robotisering en digitalisering. Tegelijkertijd biedt deze focus op innovatie kansen om de concurrentiepositie te versterken. “De Nederlandse verspaners hebben een unieke positie opgebouwd in kennis, precisie en betrouwbaarheid,” zegt Edwin Dekker, industrie-specialist bij FPT/NEVAT. “Om deze positie te behouden, moeten we als keten blijven investeren in samenwerking, innovatie en mensen. Dit rapport helpt ons de uitdagingen én kansen beter te begrijpen, zodat we samen kunnen bouwen aan een toekomstbestendige maakindustrie.”

Duurzaamheid en consolidatie als strategische hefboom

Naast technologische innovatie wordt duurzaamheid steeds belangrijker. Europese CSRD-regels verplichten bedrijven om hun milieuprestaties te rapporteren. MCB ondersteunt klanten hierbij met CO₂-gereduceerde materialen en product carbon footprint-rapportages. Tegelijkertijd leidt de prijsdruk vanuit de halfgeleiderindustrie tot verdere consolidatie: een gezonde ontwikkeling waarbij minder, maar grotere spelers schaalvoordeel benutten en gerichter kunnen investeren in digitalisering, verduurzaming en talentontwikkeling.

‍

Sterke basis voor een toekomstbestendige sector

Ondanks de toenemende druk blijft de Nederlandse verspanende industrie wendbaar, innovatief en internationaal toonaangevend. Het vakmanschap, de hoogtechnologische kennis en sterke ketensamenwerking vormen een solide fundament voor groei. Met gerichte investeringen liggen er volop kansen om de wereldwijde voorsprong van de Nederlandse maakindustrie verder uit te bouwen.

‍